π ΠΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΡΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠΈ Π½Π°Π²ΡΠΊΠΈ: Π΅ΡΠ΅ 26 Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΠΎΠ² Ρ ΡΠΎΠ±Π΅ΡΠ΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ ΠΏΠΎ Data Science Ρ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ°ΠΌΠΈ
Π‘ΡΠ°ΡΡΡ ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΆΠ°Π΅Ρ ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠΉ ΠΏΡΠ±Π»ΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ (Β«26 Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΠΎΠ² ΠΈ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠΎΠ² Ρ ΡΠΎΠ±Π΅ΡΠ΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉΒ») ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄Π»Π°Π³Π°Π΅Ρ 26 Π½ΠΎΠ²ΡΡ Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΠΎΠ² Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΠΊΠΈ Π½Π°Π²ΡΠΊΠΎΠ² Π² Data Science.
Π‘ΠΌΠΎΠΆΠ΅ΡΠ΅ Π»ΠΈ Π²Ρ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠΈΡΡ Π½Π° Π²ΡΠ΅?
ΠΠΎΡ Π΅ΡΠ΅ 26 Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΠΎΠ² Ρ ΡΠΎΠ±Π΅ΡΠ΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ ΠΏΠΎ Data Science ΠΈ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠΎΠ² Π½Π° ΡΡΠΈ Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΡ (ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠ΅ 26 ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π½Π°ΠΉΡΠΈ Π·Π΄Π΅ΡΡ). ΠΠΎΠΏΡΠΎΡΡ ΡΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΠΏΠΎ ΡΠ΅ΠΌΠ°ΠΌ ΠΎΡ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΠΊΠΈ ΠΈ ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠΈ ΠΊ Π°Π»Π³ΠΎΡΠΈΡΠΌΠ°ΠΌ ΠΈ Π΄Π°Π»Π΅Π΅ ΠΊ Π³Π»ΡΠ±ΠΎΠΊΠΎΠΌΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈ NLP, Π° Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΡ ΠΏΠΎ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ ΡΠ°Π·Π±ΡΠΎΡΠ°Π½Ρ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π½ΠΈΠΌΠΈ. Π― ΡΠ΅ΠΊΠΎΠΌΠ΅Π½Π΄ΡΡ ΡΠΈΡΠ°ΡΡ Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΡ ΠΈ ΠΏΡΡΠ°ΡΡΡΡ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠΈΡΡ Π½Π° Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΠΌΠΎΡΡΠΎΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ, ΠΏΡΠ΅ΠΆΠ΄Π΅ ΡΠ΅ΠΌ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡ ΠΊ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΠΊΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠ΅Π³ΠΎ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ°.
ΠΡΠ΄Ρ Π²Ρ ΡΡΡΠ΄Π΅Π½ΡΠΎΠΌ Π²ΡΠ·Π° ΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΠΏΡΡΠ½ΡΠΌ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΠΎΠΌ, Π»ΡΠ±ΠΎΠΉ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΠΈΡΡ (ΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΡΠ²Π΅ΠΆΠΈΡΡ) ΡΠ²ΠΎΠΈ Π½Π°Π²ΡΠΊΠΈ, ΠΏΠΎΡΡΠ°ΡΠΈΠ² ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌ Π½Π΅ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ.
Π‘ΠΌΠΎΠΆΠ΅ΡΠ΅ Π»ΠΈ Π²Ρ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠΈΡΡ Π½Π° Π²ΡΠ΅ Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΡ? ΠΠΎΠ΅Ρ Π°Π»ΠΈ!
1). ΠΠ°ΠΊΠΈΠ΅ ΡΠΎΡΠΌΡ ΠΎΡΠΈΠ±ΠΎΠΊ Π²ΡΠ±ΠΎΡΠΊΠΈ (selection bias) ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π²ΡΡΡΠ΅ΡΠΈΡΡ Π² Π΄Π°Π½Π½ΡΡ
?
- ΠΡΠΈΠ±ΠΊΠ° ΠΎΡΠ±ΠΎΡΠ° (sampling bias)- ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΠΎΡΠΈΠ±ΠΊΠ°, Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°ΡΡΠ°Ρ ΠΈΠ·-Π·Π° Π½Π΅ΡΠ»ΡΡΠ°ΠΉΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡΠ±ΠΎΡΠ° ΡΡΠ°ΡΡΠ½ΠΈΠΊΠΎΠ² Π²ΡΠ±ΠΎΡΠΊΠΈ, ΡΡΠΎ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΊ ΡΠΎΠΌΡ, ΡΡΠΎ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΊΠ°ΡΠ΅Π³ΠΎΡΠΈΠΈ ΠΏΠΎΠΏΡΠ»ΡΡΠΈΠΈ Π²ΡΡΡΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ Π² Π²ΡΠ±ΠΎΡΠΊΠ°Ρ ΡΠ΅ΠΆΠ΅, ΡΠ΅ΠΌ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠ΅. ΠΠ°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΠΎΠ½Π»Π°ΠΉΠ½-ΠΎΠΏΡΠΎΡΡ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΠΈΡΠΊΠ»ΡΡΠ°ΡΡ Π±Π΅Π΄Π½ΡΠ΅ ΡΠ΅ΠΌΡΠΈ ΠΈΠ»ΠΈ Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΠΈΡ ΡΠ΅ΠΆΠ΅, ΡΠ΅ΠΌ ΠΎΠ½ΠΈ ΡΠ΅Π°Π»ΡΠ½ΠΎ Π²ΡΡΡΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ.
- ΠΡΠΈΠ±ΠΊΠ° Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ²Π°Π»Π° (time interval bias) - ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΡΠΏΡΡΠ°Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΈ Π΄ΠΎΡΡΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΆΠ΅Π»Π°Π΅ΠΌΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ° ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠΊΡΡΡΠ΅ΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ° (ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ ΠΏΠΎ ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½Π°ΠΌ). ΠΡΠΈΠ±ΠΊΠ° Π² ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ ΠΏΡΠ΅ΠΆΠ΄Π΅Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠ΅ Π΄ΠΎΡΡΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ° Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΠΎ Π΄Π»Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ Ρ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠΉ Π΄ΠΈΡΠΏΠ΅ΡΡΠΈΠ΅ΠΉ, Π΄Π°ΠΆΠ΅ Π΅ΡΠ»ΠΈ ΡΡΠ΅Π΄Π½Π΅Π΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π²ΡΠ΅Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΊΠΎΠ²ΠΎ.
- ΠΡΠΈΠ±ΠΊΠ° Π²ΡΠ±ΠΎΡΠ° Π΄Π°Π½Π½ΡΡ (data bias) β Π²ΡΠ±ΠΎΡ ΠΏΠΎΠ΄ΠΌΠ½ΠΎΠΆΠ΅ΡΡΠ² Π΄Π°Π½Π½ΡΡ Π΄Π»Ρ Π΄ΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²Π° ΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ Π³ΠΈΠΏΠΎΡΠ΅Π· Π½Π΅ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΠΏΡΠ΅Π΄Π²Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ²Π»Π΅Π½Π½ΡΠΌ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΌ ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΈΡΠΌ.
- ΠΠ°ΠΊΠΎΠ½Π΅Ρ, ΠΎΡΠΈΠ±ΠΊΠ° Π²ΡΠΆΠΈΠ²ΡΠ΅Π³ΠΎ (attrition bias) β ΠΎΡΠΈΠ±ΠΊΠ°, Π²ΡΠ·Π²Π°Π½Π½Π°Ρ ΠΏΠΎΡΠ΅ΡΠ΅ΠΉ Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π΄ΠΎΠ»ΠΈ ΡΡΠ°ΡΡΠ½ΠΈΠΊΠΎΠ², ΠΏΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ ΡΠ΅ ΡΡΠ°ΡΡΠ½ΠΈΠΊΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π½Π΅ Π΄ΠΎΡΠ»ΠΈ Π΄ΠΎ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ° ΠΈΡΠΏΡΡΠ°Π½ΠΈΠΉ, Π½Π΅ ΡΡΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡΡΡ.
2). ΠΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΠΈΡΠ΅ ΠΡΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΠΎΡΠΈΠ±ΠΎΠΊ (Error Rate), ΠΠΎΡΡΠΎΠ²Π΅ΡΠ½ΠΎΡΡΡ (Accuracy), Π§ΡΠ²ΡΡΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ/ΠΠΎΠ»Π½ΠΎΡΡ (Sensitivity/Recall), Π‘ΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΡ (Specificity), Π’ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡ (Precision) ΠΈ F-ΠΌΠ΅ΡΡ (F-Score)
Π Π°ΡΡΠΌΠΎΡΡΠΈΠΌ ΠΌΠ°ΡΡΠΈΡΡ ΠΎΡΠΈΠ±ΠΎΠΊ, Π³Π΄Π΅ T β ΡΡΠΎ ΠΈΡΡΠΈΠ½Π½ΡΠΉ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°Ρ (True), F β Π»ΠΎΠΆΠ½ΡΠΉ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°Ρ (False), P β ΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΠ²Π½ΡΠΉ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°Ρ (Positive), Π° N β Π½Π΅Π³Π°ΡΠΈΠ²Π½ΡΠΉ (Negative):
- Error Rate: (FP + FN) / (P + N). ΠΡΠΎ Π΄ΠΎΠ»Ρ ΠΎΡΠΈΠ±ΠΎΡΠ½ΡΡ
ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠΊΠ°Π·Π°Π½ΠΈΠΉ ΠΈΠ· Π²ΡΠ΅Ρ
.
- Accuracy: (TP + TN) / (P + N). ΠΡΠΎ Π΄ΠΎΠ»Ρ ΠΈΡΡΠΈΠ½Π½ΡΡ
ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠΊΠ°Π·Π°Π½ΠΈΠΉ ΠΈΠ· Π²ΡΠ΅Ρ
.
- Sensitivity/Recall: TP / P. ΠΡΠΎ Π΄ΠΎΠ»Ρ ΠΈΡΡΠΈΠ½Π½ΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠΊΠ°Π·Π°Π½Π½ΡΡ ΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΠ²Π½ΡΡ .
- Specificity: TN / N. ΠΡΠΎ Π΄ΠΎΠ»Ρ ΠΈΡΡΠΈΠ½Π½ΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠΊΠ°Π·Π°Π½ΠΈΠΉ ΠΈΠ· Π½Π΅Π³Π°ΡΠΈΠ²Π½ΡΡ .
- Precision: TP / (TP + FP). ΠΠΎΠ»Ρ ΠΈΡΡΠΈΠ½Π½ΡΡ ΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΠ²Π½ΡΡ ΠΈΠ· ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠΊΠ°Π·Π°Π½Π½ΡΡ ΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΠ²Π½ΡΡ .
- F-Score: Π³Π°ΡΠΌΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΡΡΠ΅Π΄Π½Π΅Π΅ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Precision ΠΈ Recall.
3). Π§Π΅ΠΌ ΠΊΠΎΡΡΠ΅Π»ΡΡΠΈΡ ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΎΡ ΠΊΠΎΠ²Π°ΡΠΈΠ°ΡΠΈΠΈ?
ΠΠΎΡΡΠ΅Π»ΡΡΠΈΡ ΡΡΠΈΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π»ΡΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΈΠΊΠΎΠΉ Π΄Π»Ρ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π΄Π²ΡΠΌΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ, ΠΈ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅Ρ, Π½Π°ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΠΈΠ»ΡΠ½Π° Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π½ΠΈΠΌΠΈ.
ΠΠΎΠ²Π°ΡΠΈΠ°ΡΠΈΡ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅Ρ ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½Ρ, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ Π΄Π²Π΅ ΡΠ»ΡΡΠ°ΠΉΠ½ΡΠ΅ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½ΡΡΡΡΡ Π² ΡΠΈΠΊΠ»Π΅. ΠΠ½Π°ΡΠ΅ Π³ΠΎΠ²ΠΎΡΡ, ΠΎΠ½Π° ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ Π΄ΡΡΠ³ ΠΎΡ Π΄ΡΡΠ³Π°, ΠΏΡΠΈ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΊ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΠΌ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡΠΌ Π²ΡΠΎΡΠΎΠΉ.
4). ΠΠΎΡΠ΅ΠΌΡ A/B ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎ?
A/B ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ β ΡΡΠΎ ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π³ΠΈΠΏΠΎΡΠ΅Π·Ρ Π΄Π»Ρ ΡΠ°Π½Π΄ΠΎΠΌΠΈΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ° Ρ Π΄Π²ΡΠΌΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ A ΠΈ B. ΠΠ³ΠΎ ΡΠ΅Π»Ρ β ΠΈΠ΄Π΅Π½ΡΠΈΡΠΈΡΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ Π»ΡΠ±ΡΠ΅ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Π½Π° web-ΡΡΡΠ°Π½ΠΈΡΠ΅, Π½Π° ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ ΠΊΠ»ΠΈΠ΅Π½ΡΡ ΠΈΠ· Π³ΡΡΠΏΠΏΡ A ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΠΏΡΠΈΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΠΈΠ΅ Β«ΠΠΎΠ±ΡΡΠΉ Π΄Π΅Π½ΡΒ», Π° ΠΊΠ»ΠΈΠ΅Π½ΡΡ ΠΈΠ· Π³ΡΡΠΏΠΏΡ B β Β«ΠΠΎΠ±ΡΠΎ ΠΏΠΎΠΆΠ°Π»ΠΎΠ²Π°ΡΡΒ». A/B ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎ, ΠΏΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ ΠΎΠ½ΠΎ ΠΌΠΈΠ½ΠΈΠΌΠΈΠ·ΠΈΡΡΠ΅Ρ ΡΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠ±Π΅ΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ β Π»ΡΠ΄ΠΈ ΠΈΠ· Π³ΡΡΠΏΠΏΡ Π Π½Π΅ Π·Π½Π°ΡΡ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ½ΠΈ ΠΈΠ· Π³ΡΡΠΏΠΏΡ Π, ΡΡΠΎ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Π³ΡΡΠΏΠΏΠ° B ΠΈ Π½Π°ΠΎΠ±ΠΎΡΠΎΡ. ΠΡΠΎ Ρ ΠΎΡΠΎΡΠΈΠΉ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ± ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΡΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΠ΅ ΠΎ ΡΠ΅ΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ. ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ A/B ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΡΠ΄Π½ΠΎ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡΡ Π΄Π»Ρ Π»ΡΠ±ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΊΡΡΠ°, ΠΊΡΠΎΠΌΠ΅ ΠΠ½ΡΠ΅ΡΠ½Π΅Ρ-Π±ΠΈΠ·Π½Π΅ΡΠΎΠ².
5). ΠΠ°ΠΊ Π±Ρ Π²Ρ ΡΠ³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π»ΠΈ ΡΠ»ΡΡΠ°ΠΉΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ ΠΎΡ 1 Π΄ΠΎ 7, ΠΈΠΌΠ΅Ρ Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ ΡΠ΅ΡΡΠΈΠ³ΡΠ°Π½Π½ΡΠΉ ΠΊΡΠ±ΠΈΠΊ?
ΠΠ΄Π½ΠΎ ΠΈΠ· ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ β ΡΡΠΎ Π±ΡΠΎΡΠΈΡΡ ΠΊΡΠ±ΠΈΠΊ Π΄Π²Π° ΡΠ°Π·Π°. ΠΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠ±ΠΈΠ½Π°ΡΠΈΠΉ ΡΠ°Π²Π½ΠΎ 6*6 = 36. ΠΡΠ»ΠΈ ΠΈΡΠΊΠ»ΡΡΠΈΡΡ ΠΎΠ΄Π½Ρ ΠΊΠΎΠΌΠ±ΠΈΠ½Π°ΡΠΈΡ (Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, 6 ΠΈ 6), ΠΎΡΡΠ°Π½Π΅ΡΡΡ 35 Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠ±ΠΈΠ½Π°ΡΠΈΠΉ. ΠΡΠ»ΠΈ ΠΌΡ Π½Π°Π·Π½Π°ΡΠΈΠΌ ΠΏΠΎ 5 ΠΊΠΎΠΌΠ±ΠΈΠ½Π°ΡΠΈΠΉ (ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΎΠΊ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅!) ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠΌΡ ΠΈΠ· 7 Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΡΡ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠΎΠ², ΠΌΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΌ ΡΠ»ΡΡΠ°ΠΉΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ ΠΎΡ 1 Π΄ΠΎ 7.
ΠΠ°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΠΌΡ Π²ΡΠ±ΡΠΎΡΠΈΠ»ΠΈ (1, 2). ΠΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ ΠΌΡ, Π³ΠΈΠΏΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ, Π½Π°Π·Π½Π°ΡΠΈΠ»ΠΈ ΠΊΠΎΠΌΠ±ΠΈΠ½Π°ΡΠΈΠΈ Π±ΡΠΎΡΠΊΠΎΠ² (1, 1), (1, 2), (1, 3), (1, 4) ΠΈ (1, 5) ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ 1, ΡΠΎ Π½Π°ΡΠ΅ ΡΠ»ΡΡΠ°ΠΉΠ½ΠΎ ΡΠ³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠ΅ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ Π±ΡΠ΄Π΅Ρ ΡΠ°Π²Π½ΠΎ 1.
6). Π ΡΠ΅ΠΌ ΡΠ°Π·Π½ΠΈΡΠ° ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΠ½ΠΈΠ²Π°ΡΠΈΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΌ, Π±ΠΈΠ²Π°ΡΠΈΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΌ ΠΈ ΠΌΡΠ»ΡΡΠΈΠ²Π°ΡΠΈΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΌ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·ΠΎΠΌ?
Π£Π½ΠΈΠ²Π°ΡΠΈΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΉ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ· β ΡΡΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Π°, ΡΡΠ΅Π±ΡΡΡΠΈΠ΅ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ. ΠΠ½ Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅Ρ Π΄ΠΈΠ°Π³ΡΠ°ΠΌΠΌΡ, Π³ΠΈΡΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΡ ΠΈ Β«ΡΡΠΈΠΊΠΈ Ρ ΡΡΠ°ΠΌΠΈΒ» (boxplots).
ΠΠΈΠ²Π°ΡΠΈΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΉ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ· ΠΏΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΡ ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π΄Π²ΡΠΌΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ. ΠΡΠΎ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°ΡΡ Π΄ΠΈΠ°Π³ΡΠ°ΠΌΠΌΡ ΡΠ°ΡΡΠ΅ΡΠ½ΠΈΡ (scatter plot), ΠΊΠΎΠ½ΡΡΡΠ½ΡΠ΅ Π΄ΠΈΠ°Π³ΡΠ°ΠΌΠΌΡ ΠΈ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ· Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΡΠ΄ΠΎΠ².
ΠΡΠ»ΡΡΠΈΠ²Π°ΡΠΈΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΉ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ· ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ Π΄Π΅Π»ΠΎ Ρ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΡ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ ΡΡΠΈΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ Π½Π° ΡΠ΅Π»Π΅Π²ΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ. ΠΠ½ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠ½Π½ΡΡ ΡΠ΅ΡΠ΅ΠΉ Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠΊΠ°Π·Π°Π½ΠΈΠΉ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ SHAP-Π³ΡΠ°ΡΠΈΠΊΠΎΠ² Π²Π°ΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ/ΠΊΠΎΠΌΠ±ΠΈΠ½Π°ΡΠΈΠΉ Π΄Π»Ρ Π½Π°Ρ ΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΠΌΠΎΠ³ΠΎ Π²Π°ΠΆΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°ΠΊΠ°. ΠΠ½ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°ΡΡ Π΄ΠΈΠ°Π³ΡΠ°ΠΌΠΌΡ ΡΠ°ΡΡΠ΅ΡΠ½ΠΈΡ Ρ ΡΡΠ΅ΡΡΠΈΠΌ ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΠΎΠΌ Π² Π²ΠΈΠ΄Π΅ ΡΠ²Π΅ΡΠ° ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅ΡΠ° ΡΠΎΡΠ΅ΠΊ.
7). Π§ΡΠΎ ΡΠ°ΠΊΠΎΠ΅ ΠΊΡΠΎΡΡ-Π²Π°Π»ΠΈΠ΄Π°ΡΠΈΡ? ΠΠ°ΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ ΠΎΠ½Π° ΠΏΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΡΠ΅ΡΠΈΡΡ? ΠΠΎΡΠ΅ΠΌΡ ΠΎΠ½Π° ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½Π°?
ΠΡΠΎΡΡ-Π²Π°Π»ΠΈΠ΄Π°ΡΠΈΡ β ΡΡΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ, Π½Π°ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Ρ ΠΎΡΠΎΡΠΎ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Ρ ΠΎΠ±ΠΎΠ±ΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π½Π° Π²Π΅ΡΡ Π½Π°Π±ΠΎΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ . Π’ΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠ΅ ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ Π½Π° ΡΠ΅ΡΡΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΈ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΎΠ²ΠΎΡΠ½ΡΠ΅, ΠΏΡΠΈ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΌ ΡΠ°ΡΡΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ ΡΠ»ΡΡΠ°ΠΉΠ½ΠΎ Π²ΡΠ±ΠΈΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π΄Π»Ρ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ, Π° ΠΎΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ Π΄Π°Π½Π½ΡΠ΅ β Π΄Π»Ρ ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ, ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΏΡΠΈΠ²Π΅ΡΡΠΈ ΠΊ ΡΠΎΠΌΡ, ΡΡΠΎ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Ρ Π±ΡΠ΄Π΅Ρ Ρ ΠΎΡΠΎΡΠΎ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°ΡΡ Π½Π° ΠΎΠ΄Π½ΠΈΡ ΡΠ»ΡΡΠ°ΠΉΠ½ΠΎ Π²ΡΠ±ΡΠ°Π½Π½ΡΡ ΡΡΠ°Π³ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Ρ ΡΠ΅ΡΡΠΎΠ²ΡΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ ΠΈ ΠΏΠ»ΠΎΡ ΠΎ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°ΡΡ Π½Π° Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ ΡΡΠ°Π³ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Ρ . ΠΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠ»ΠΎΠ²Π°ΠΌΠΈ, ΠΌΠ΅ΡΡΠΈΠΊΠΈ Π±ΡΠ΄ΡΡ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°ΡΡ Π½Π΅ ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Ρ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ, Π° ΡΠ»ΡΡΠ°ΠΉΠ½ΠΎΠΌΡ Π²ΡΠ±ΠΎΡΡ ΡΠ΅ΡΡΠΎΠ²ΡΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ .
ΠΡΠΎΡΡ-Π²Π°Π»ΠΈΠ΄Π°ΡΠΈΡ Π΄Π΅Π»ΠΈΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΠ΅ Π½Π° n ΡΠ΅Π³ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ². ΠΠΎΠ΄Π΅Π»Ρ ΠΎΠ±ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π½Π° n-1 ΡΠ΅Π³ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Ρ ΠΈ ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π° ΠΎΡΡΠ°Π²ΡΠ΅ΠΌΡΡ ΡΠ΅Π³ΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅. ΠΠ°ΡΠ΅ΠΌ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Ρ Π·Π°Π½ΠΎΠ²ΠΎ ΠΈΠ½ΠΈΡΠΈΠ°Π»ΠΈΠ·ΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ ΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π½Π° Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠΌ Π½Π°Π±ΠΎΡΠ΅ ΠΈΠ· n-1 ΡΠ΅Π³ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ². ΠΡΠΎΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡ ΠΏΠΎΠ²ΡΠΎΡΡΠ΅ΡΡΡ, ΠΏΠΎΠΊΠ° ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Ρ Π½Π΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠΊΠ°ΠΆΠ΅Ρ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π΄Π»Ρ Π²ΡΠ΅Ρ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ (ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠΊΠ°Π·Π°Π½ΠΈΠΉ ΡΡΡΠ΅Π΄Π½ΡΡΡΡΡ). ΠΡΠΎΡΡ-Π²Π°Π»ΠΈΠ΄Π°ΡΠΈΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅Π·Π½Π°, ΠΏΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ ΠΎΠ½Π° ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎ ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ Π½Π° Π²ΡΠ΅ΠΌ Π½Π°Π±ΠΎΡΠ΅ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ .
8). Π§ΡΠΎ ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°Π΅Ρ ΡΠ»ΠΎΠ²ΠΎ Β«Π½Π°ΠΈΠ²Π½ΡΠΉΒ» Π² Β«ΠΠ°ΠΈΠ²Π½ΠΎΠΌ ΠΠ°ΠΉΠ΅ΡΠΎΠ²ΡΠΊΠΎΠΌ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΎΡΠ΅Β»?
ΠΠ°ΠΈΠ²Π½ΡΠΉ ΠΠ°ΠΉΠ΅ΡΠΎΠ²ΡΠΊΠΈΠΉ Π°Π»Π³ΠΎΡΠΈΡΠΌ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ Π½Π° ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΠΌΠ΅ ΠΠ°ΠΉΠ΅ΡΠ°, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΠΎΠΏΠΈΡΡΠ²Π°Π΅Ρ Π²Π΅ΡΠΎΡΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΠΎΠ±ΡΡΠΈΡ, ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²ΡΠ²Π°ΡΡΡ Π½Π° ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠ΄ΡΡΠ΅ΠΌ Π·Π½Π°Π½ΠΈΠΈ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΠΉ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊ ΡΡΠΎΠΌΡ ΡΠΎΠ±ΡΡΠΈΡ. ΠΠ»Π³ΠΎΡΠΈΡΠΌ ΡΡΠΈΡΠ°Π΅ΡΡΡ Β«Π½Π°ΠΈΠ²Π½ΡΠΌΒ», ΠΏΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ Π΄Π΅Π»Π°Π΅Ρ ΡΡΠ΄ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΉ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π±ΡΡΡ ΠΈΠ»ΠΈ Π½Π΅ Π±ΡΡΡ Π²Π΅ΡΠ½ΡΠΌΠΈ. ΠΠΎΡ ΠΏΠΎΡΠ΅ΠΌΡ ΡΡΠΎΡ Π°Π»Π³ΠΎΡΠΈΡΠΌ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΠΌΠΎΡΠ½ΡΠΌ, Π΅ΡΠ»ΠΈ ΠΎΠ½ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎ β ΠΎΠ½ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΏΡΠΎΠΏΡΡΡΠΈΡΡ ΠΏΠΎΠΈΡΠΊ Π·Π½Π°Π½ΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ΅ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠ΅ Π°Π»Π³ΠΎΡΠΈΡΠΌΡ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Ρ ΠΈΡΠΊΠ°ΡΡ, ΠΏΡΠΎΡΡΠΎ ΠΏΡΠΈΠ½ΠΈΠΌΠ°Ρ Π½Π° Π²Π΅ΡΡ Π΅Π³ΠΎ ΠΈΡΡΠΈΠ½Π½ΠΎΡΡΡ.
9). ΠΠ°ΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ΄ΡΠ° ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡΡΡ Π² SVM?
ΠΡΡΡ ΡΠ΅ΡΡΡΠ΅ Π²ΠΈΠ΄Π° ΡΠ΄Π΅Ρ SVM:
- ΠΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠ΄ΡΠΎ.
- ΠΠΎΠ»ΠΈΠ½ΠΎΠΌΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠ΄ΡΠΎ.
- Π―Π΄ΡΠΎ ΡΠ°Π΄ΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π±Π°Π·ΠΈΡΠ°.
- Π‘ΠΈΠ³ΠΌΠΎΠΈΠ΄Π½ΠΎΠ΅ ΡΠ΄ΡΠΎ.
10). ΠΠ°ΠΊ ΡΠΏΡΠ°Π²ΠΈΡΡΡΡ Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΠ΅ΡΠ΅Π²ΡΠ΅Π² Π Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ?
ΠΠ΅ΡΠ΅Π²ΡΡ Π Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΡΠ°ΡΡΠΎ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠ΅ ΡΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ (bias), ΠΏΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ ΡΡΡΡ Π°Π»Π³ΠΎΡΠΈΡΠΌΠ° Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅Ρ Π½Π°Ρ ΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π½ΠΈΡΠ΅Π²ΡΡ ΠΏΠ°ΡΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠ² Π΄Π°Π½Π½ΡΡ ΠΈ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΠΈ Π½ΠΎΠ²ΡΡ ΡΠ·Π»ΠΎΠ² Π΄Π΅ΡΠ΅Π²Π° ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ Π΄Π»Ρ ΡΠ°ΠΊΠΈΡ Π½ΠΈΡ. ΠΡΠ»ΠΈ ΡΡΠΎ Π½Π΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ, Π΄Π΅ΡΠ΅Π²ΠΎ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΡΠΎΠ·Π΄Π°ΡΡ ΡΠ°ΠΊΠΎΠ΅ ΠΎΠ³ΡΠΎΠΌΠ½ΠΎΠ΅ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠ·Π»ΠΎΠ², ΡΡΠΎ Π±ΡΠ΄Π΅Ρ ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠ½ΠΎ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°ΡΡ Π½Π° ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΎΠ²ΠΎΡΠ½ΡΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ , Π½ΠΎ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΠΏΠ»ΠΎΡ ΠΎ Π½Π° ΡΠ΅ΡΡΠΎΠ²ΡΡ . ΠΠ΄ΠΈΠ½ ΠΈΠ· ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² Π±ΠΎΡΡΠ±Ρ Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π΄Π΅ΡΠ΅Π²ΡΠ΅Π² ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ΅Π·ΠΊΠΎΠΉ (pruning).
ΠΠ±ΡΠ΅Π·ΠΊΠ° β ΡΡΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ ΡΠΎΠΊΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π΄Π΅ΡΠ΅Π²ΡΠ΅Π² ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²ΠΎΠΌ ΡΠ΄Π°Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅Ρ
ΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠΉ Π΄Π΅ΡΠ΅Π²Π°, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΌΠ°Π»ΠΎ ΠΏΠΎΠΌΠΎΠ³Π°ΡΡ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ. ΠΡΠΎ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ΅Ρ ΠΎΠ±ΠΎΠ±ΡΠΈΡΡ Π΄Π΅ΡΠ΅Π²ΠΎ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΠΈ Π·Π°ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ Π°Π»Π³ΠΎΡΠΈΡΠΌ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π²Π°ΡΡ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΠ·Π»Ρ, Π²Π°ΠΆΠ½ΡΠ΅ Π΄Π»Ρ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ
, Π° Π½Π΅ ΠΏΡΠΎΡΡΠΎ ΡΡΠΌ.
11. ΠΠ±ΡΡΡΠ½ΠΈΡΠ΅ ΠΈ Π΄Π°ΠΉΡΠ΅ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΠΊΠΎΠ»Π»Π°Π±ΠΎΡΠ°ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΉ ΡΠΈΠ»ΡΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ, ΡΠΈΠ»ΡΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΠ° ΠΈ Π³ΠΈΠ±ΡΠΈΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΡΠΈΠ»ΡΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ
ΠΠΎΠ»Π»Π°Π±ΠΎΡΠ°ΡΠΈΠ²Π½Π°Ρ ΡΠΈΠ»ΡΡΡΠ°ΡΠΈΡ β ΡΡΠΎ ΡΠΎΡΠΌΠ° ΡΠ΅ΠΊΠΎΠΌΠ΅Π½Π΄Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅Ρ ΡΠΎ, ΡΡΠΎ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΏΠΎΠ½ΡΠ°Π²ΠΈΡΡΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»Ρ, ΠΈΡΠΊΠ»ΡΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΏΠΎ Π΅Π³ΠΎ ΡΠ΅ΠΉΡΠΈΠ½Π³Π°ΠΌ. ΠΡΠ΅ Π°ΡΡΠΈΠ±ΡΡΡ ΡΠΎΠ²Π°ΡΠ° ΠΈΠ·ΡΡΠ°ΡΡΡΡ ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²ΠΎΠΌ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΌ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΡΠ±ΡΠ°ΡΡΠ²Π°ΡΡΡΡ. ΠΠ΄ΠΈΠ½ ΠΈΠ· ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΎΠ² ΠΊΠΎΠ»Π»Π°Π±ΠΎΡΠ°ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΉ ΡΠΈΠ»ΡΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ β ΡΡΠΎ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ ΠΌΠ°ΡΡΠΈΡ.
Π€ΠΈΠ»ΡΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΠ° β Π΄ΡΡΠ³Π°Ρ ΡΠΎΡΠΌΠ° ΡΠ΅ΠΊΠΎΠΌΠ΅Π½Π΄Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ, Π²ΡΠ΄Π°ΡΡΠ°Ρ ΡΠ΅ΠΊΠΎΠΌΠ΅Π½Π΄Π°ΡΠΈΠΈ ΠΈΡΠΊΠ»ΡΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΈΡΡ ΠΎΠ΄Ρ ΠΈΠ· Π²Π½ΡΡΡΠ΅Π½Π½ΠΈΡ Π°ΡΡΠΈΠ±ΡΡΠΎΠ² ΡΠΎΠ²Π°ΡΠΎΠ² ΠΈ ΠΊΠ»ΠΈΠ΅Π½ΡΠΎΠ², ΡΠ°ΠΊΠΈΡ , ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ΅Π½Π° ΡΠΎΠ²Π°ΡΠ°, Π²ΠΎΠ·ΡΠ°ΡΡ ΠΊΠ»ΠΈΠ΅Π½ΡΠ° ΠΈ Ρ.ΠΏ. ΠΠ΄ΠΈΠ½ ΠΈΠ· ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΠΎΠ² Π΄ΠΎΠ±ΠΈΡΡΡΡ ΡΠΈΠ»ΡΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΠ° β Π½Π°ΠΉΡΠΈ ΡΡ ΠΎΠ΄ΡΡΠ²ΠΎ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠΎΠΌ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ»Ρ ΠΈ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠΎΠΌ ΡΠΎΠ²Π°ΡΠ°, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΠΊΠΎΡΠΈΠ½ΡΡΠ½ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΡ ΡΡ ΠΎΠ΄ΡΡΠ²Π°.
ΠΠΈΠ±ΡΠΈΠ΄Π½Π°Ρ ΡΠΈΠ»ΡΡΡΠ°ΡΠΈΡ Π±Π΅ΡΠ΅Ρ Π»ΡΡΡΠ΅Π΅ ΠΈΠ· ΠΎΠ±ΠΎΠΈΡ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ΠΎΠ², ΠΊΠΎΠΌΠ±ΠΈΠ½ΠΈΡΡΡ ΠΊΠΎΠ»Π»Π°Π±ΠΎΡΠ°ΡΠΈΠ²Π½ΡΡ ΡΠΈΠ»ΡΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΠΈ ΡΠΈΠ»ΡΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΠ° Π΄Π»Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π»ΡΡΡΠΈΡ ΡΠ΅ΠΊΠΎΠΌΠ΅Π½Π΄Π°ΡΠΈΠΉ. ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ Π²ΡΠ±ΠΎΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π° ΡΠΈΠ»ΡΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΎΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΊΡΡΠ° ΠΈΠ· ΡΠ΅Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠΈΡΠ°, ΠΈ Π³ΠΈΠ±ΡΠΈΠ΄Π½Π°Ρ ΡΠΈΠ»ΡΡΡΠ°ΡΠΈΡ Π½Π΅ Π²ΡΠ΅Π³Π΄Π° Π±ΡΠ΄Π΅Ρ Π»ΡΡΡΠΈΠΌ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠΌ.
12). Π ΡΠ΅ΠΌ ΡΠ°Π·Π½ΠΈΡΠ° ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ bagging ΠΈ boosting Π΄Π»Ρ Π°Π½ΡΠ°ΠΌΠ±Π»Π΅ΠΉ?
Bagging β ΡΡΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π°Π½ΡΠ°ΠΌΠ±Π»Π΅ΠΉ, ΠΏΡΠΈ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΌ Π³ΠΎΡΠΎΠ²ΡΡΡΡ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΏΠΎΠ΄Π½Π°Π±ΠΎΡΠΎΠ² Π΄Π°Π½Π½ΡΡ ΡΠ»ΡΡΠ°ΠΉΠ½ΡΠΌ Π²ΡΠ±ΠΎΡΠΎΠΌ ΠΈΠ· Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ Π½Π°Π±ΠΎΡΠ° Π΄Π°Π½Π½ΡΡ (ΠΎΠ½ΠΈ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΊΡΡΠ²Π°ΡΡΡΡ). ΠΠΎΡΠ»Π΅ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ Π²ΡΠ΅ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠ°ΡΡΡΡ Π½Π° ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ΄Π½Π°Π±ΠΎΡΠ΅, ΠΈ ΠΈΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΎΠ±ΠΈΡΠ°ΡΡΡΡ Π²ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΊΠΎΠΉ-Π»ΠΈΠ±ΠΎ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ.
Boosting β ΡΡΠΎ ΠΈΡΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΠ²Π½Π°Ρ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΈΠΊΠ°, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅Ρ Π²Π΅Ρ Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ Π² Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄Π½Π΅ΠΉ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ. ΠΡΠ»ΠΈ Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π±ΡΠ»ΠΎ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠΈΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΎ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎ, Π΅Π³ΠΎ Π²Π΅Ρ ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ, ΠΈ Π½Π°ΠΎΠ±ΠΎΡΠΎΡ. ΠΡΡΡΠΈΠ½Π³ ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ°Π΅Ρ ΠΎΡΠΈΠ±ΠΊΡ ΡΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈ ΡΡΡΠΎΠΈΡ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ.
13). Π ΡΠ΅ΠΌ ΡΠ°Π·Π½ΠΈΡΠ° ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΆΠ΅ΡΡΠΊΠΈΠΌ ΠΈ ΠΌΡΠ³ΠΊΠΈΠΌ Π³ΠΎΠ»ΠΎΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π² Π°Π½ΡΠ°ΠΌΠ±Π»ΡΡ ?
ΠΡΠΈ ΠΆΠ΅ΡΡΠΊΠΎΠΌ Π³ΠΎΠ»ΠΎΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΡΠΈΠ½Π°Π»ΡΠ½Π°Ρ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΡ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠΉ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ Π°Π½ΡΠ°ΠΌΠ±Π»Ρ (Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, 0 ΠΈΠ»ΠΈ 1) Π°Π³Π³ΡΠ΅Π³ΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ β Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ, Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΡΡΠ΅Π΄Π½Π΅Π³ΠΎ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΌΠΎΠ΄Ρ.
ΠΡΠ³ΠΊΠΎΠ΅ Π³ΠΎΠ»ΠΎΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ β ΡΡΠΎ ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° Π°Π³Π³ΡΠ΅Π³ΠΈΡΡΡΡΡΡ ΠΈΡΠΎΠ³ΠΎΠ²ΡΠ΅ Π²Π΅ΡΠΎΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ (Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, 85% Π²Π΅ΡΠΎΡΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ 1), ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΡΡΠ΅Π΄Π½Π΅Π³ΠΎ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ.
ΠΡΠ³ΠΊΠΎΠ΅ Π³ΠΎΠ»ΠΎΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π² Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ
ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ
ΠΏΡΠΈΠ½Π΅ΡΡΠΈ ΠΏΡΠ΅ΠΈΠΌΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π°, Π½ΠΎ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΏΡΠΈΠ²Π΅ΡΡΠΈ ΠΊ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈ Π½Π΅Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΌΡ ΠΎΠ±ΠΎΠ±ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ.
14). Π Π²Π°ΡΠ΅ΠΌ ΠΊΠΎΠΌΠΏΡΡΡΠ΅ΡΠ΅ 5ΠΠ± ΠΠΠ£, Π° Π²Π°ΠΌ Π½ΡΠΆΠ½ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠΈΡΡ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Ρ Π½Π° 10-Π³ΠΈΠ³Π°Π±Π°ΠΉΡΠΎΠ²ΠΎΠΌ Π½Π°Π±ΠΎΡΠ΅ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ . ΠΠ°ΠΊ Π²Ρ ΡΡΠΎ ΡΠ΄Π΅Π»Π°Π΅ΡΠ΅?
ΠΠ»Ρ SVM ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΡΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅. ΠΠ°Π±ΠΎΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΡΠ°Π·Π±ΠΈΡΡ Π½Π° Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π½Π°Π±ΠΎΡΠΎΠ² ΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅ΡΠ°. ΠΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ SVM β ΡΡΠΎ Π°Π»Π³ΠΎΡΠΈΡΠΌ Ρ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΈΠΌΠΈ Π²ΡΡΠΈΡΠ»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΡΠ΅Π±ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡΠΌΠΈ, Π² Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠΌ ΡΡΠ΅Π½Π°ΡΠΈΠΈ ΡΡΠΎ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ Π»ΡΡΡΠΈΠΌ Π²ΡΠ±ΠΎΡΠΎΠΌ.
ΠΡΠ»ΠΈ Π΄Π°Π½Π½ΡΠ΅ Π½Π΅ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ΡΡ Π΄Π»Ρ SVM, ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠΈΡΡ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠ½Π½ΡΡ ΡΠ΅ΡΡ Ρ Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎ ΠΌΠ°Π»ΡΠΌ ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅ΡΠΎΠΌ ΠΏΠ°ΠΊΠ΅ΡΠ° (batch size) Π½Π° ΡΠΆΠ°ΡΠΎΠΌ ΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π΅ NumPy. Π NumPy Π΅ΡΡΡ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΈΠ½ΡΡΡΡΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² Π΄Π»Ρ ΡΠΆΠ°ΡΠΈΡ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΡ Π½Π°Π±ΠΎΡΠΎΠ² Π΄Π°Π½Π½ΡΡ , ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Ρ Π² ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΏΠ°ΠΊΠ΅ΡΡ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠ½Π½ΡΡ ΡΠ΅ΡΠ΅ΠΉ Π²ΡΠΎΠ΄Π΅ Keras/Tensorflow ΠΈ PyTorch.
15). Π’Π΅ΠΎΡΠΈΡ Π³Π»ΡΠ±ΠΎΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½Π° Π΄ΠΎΠ²ΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎ Π΄Π°Π²Π½ΠΎ, Π½ΠΎ Π»ΠΈΡΡ Π½Π΅Π΄Π°Π²Π½ΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ»Π° Π±ΠΎΠ»ΡΡΡΡ ΠΏΠΎΠΏΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎΡΡΡ. ΠΠ°ΠΊ Π²Ρ Π΄ΡΠΌΠ°Π΅ΡΠ΅, ΠΏΠΎΡΠ΅ΠΌΡ Π³Π»ΡΠ±ΠΎΠΊΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ°ΠΊ ΠΏΠΎΠ΄Π½ΡΠ»ΠΎΡΡ Π·Π° ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄Π½ΠΈΠ΅ Π³ΠΎΠ΄Ρ?
ΠΠ»ΡΠ±ΠΎΠΊΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Ρ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ Π±ΡΡΡΡΠΎ, ΠΏΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ Π»ΠΈΡΡ Π½Π΅Π΄Π°Π²Π½ΠΎ ΠΎΠ½ΠΎ ΡΡΠ°Π»ΠΎ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΡΠΌ. ΠΠ΅Π΄Π°Π²Π½ΠΎ ΡΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Π½ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ ΡΠ΄Π²ΠΈΠ³Π° ΠΎΡ ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² ΠΊ ΠΎΠ½Π»Π°ΠΉΠ½ΠΎΠ²ΡΠΌ ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°ΡΡ, ΡΡΠΎ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΡΠΎΠ±ΡΠ°ΡΡ Π½Π°ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ . ΠΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Ρ ΠΎΠ΄Π° ΠΏΠΎΠΊΡΠΏΠΎΠΊ Π² ΠΎΠ½Π»Π°ΠΉΠ½ Π³Π»ΡΠ±ΠΎΠΊΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ»ΠΎ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠΈΡΡ Π΄ΠΎΡ ΠΎΠ΄ ΠΈ Π²Π΅ΡΠΎΡΡΠ½ΠΎΡΡΡ Π²ΠΎΠ·Π²ΡΠ°ΡΠ° ΠΏΠΎΠΊΡΠΏΠ°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ, ΡΠ΅ΠΌ, Π΄ΠΎΠΏΡΡΡΠΈΠΌ, Π² ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π±Π°ΠΊΠ°Π»Π΅ΠΉΠ½ΡΡ Π»Π°Π²ΠΊΠ°Ρ . Π‘ΡΠΎΠΈΡ ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΠΈΡΡ, ΡΡΠΎ Π΄Π²Π΅ ΠΊΡΡΠΏΠ½Π΅ΠΉΡΠΈΡ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ ΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π½Π° PyTorch (Tensorflow ΠΈ PyTorch) Π±ΡΠ»ΠΈ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½Ρ ΠΊΡΡΠΏΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΊΠΎΡΠΏΠΎΡΠ°ΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌΠΈ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΡΠΌΠΈ Google ΠΈ Facebook. ΠΡΠΎΠΌΠ΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ GPU ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΠΈΠ»ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ°ΡΡ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ Π±ΡΡΡΡΠ΅Π΅.
(Π₯ΠΎΡΡ ΡΡΠΎΡ Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡ ΠΈ Π½Π΅ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½ Π½Π°ΠΏΡΡΠΌΡΡ Ρ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠ΅ΠΉ, ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠΈΡΡ Π½Π° Π½Π΅Π³ΠΎ ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°Π΅Ρ, ΡΡΠΎ Π²Ρ ΡΠ»Π΅Π΄ΠΈΡΠ΅ Π·Π° ΠΊΠ°ΡΡΠΈΠ½ΠΎΠΉ Π² ΡΠ΅Π»ΠΎΠΌ ΠΈ ΠΈΠΌΠ΅Π΅ΡΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎ ΡΠΎΠΌ, ΠΊΠ°ΠΊ Π²Π°Ρ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ· ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅Π·Π΅Π½ Ρ ΠΊΠΎΡΠΏΠΎΡΠ°ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠΊΠΈ Π·ΡΠ΅Π½ΠΈΡ)
16). ΠΠ°ΠΊ Π±Ρ Π²Ρ ΠΈΠ½ΠΈΡΠΈΠ°Π»ΠΈΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π»ΠΈ Π²Π΅ΡΠ° Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΠΈ?
Π‘Π°ΠΌΡΠΉ ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎ Π²ΡΡΡΠ΅ΡΠ°ΡΡΠΈΠΉΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ β ΠΈΠ½ΠΈΡΠΈΠ°Π»ΠΈΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ Π²Π΅ΡΠ° ΡΠ»ΡΡΠ°ΠΉΠ½ΠΎ, Π±Π»ΠΈΠ·ΠΊΠΈΠΌΠΈ ΠΊ Π½ΡΠ»Ρ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ. ΠΠ°ΡΠ΅ΠΌ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎ Π²ΡΠ±ΡΠ°Π½Π½ΡΠΉ ΠΎΠΏΡΠΈΠΌΠΈΠ·Π°ΡΠΎΡ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΡΠ΄Π²ΠΈΠ½ΡΡΡ Π²Π΅ΡΠ° Π² Π½ΡΠΆΠ½ΠΎΠΌ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ. ΠΡΠ»ΠΈ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²ΠΎ ΠΎΡΠΈΠ±ΠΎΠΊ ΡΠ»ΠΈΡΠΊΠΎΠΌ ΠΊΡΡΡΠΎΠ΅, ΠΎΠΏΡΠΈΠΌΠΈΠ·Π°ΡΠΎΡΡ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΈΠ·Π±Π΅ΠΆΠ°ΡΡ Π»ΠΎΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠΈΠ½ΠΈΠΌΡΠΌΠ°. Π ΡΡΠΎΠΌ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ Ρ ΠΎΡΠΎΡΠ΅ΠΉ ΠΈΠ΄Π΅Π΅ΠΉ ΠΈΠ½ΠΈΡΠΈΠ°Π»ΠΈΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠ½Π½ΡΡ ΡΠ΅ΡΠ΅ΠΉ Π² ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ Π»ΠΎΠΊΠ°ΡΠΈΡΡ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π° ΠΎΡΠΈΠ±ΠΎΠΊ, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠΈΡΡ ΡΠ°Π½Ρ Π½Π°Ρ ΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ Π³Π»ΠΎΠ±Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠΈΠ½ΠΈΠΌΡΠΌΠ° Ρ ΠΎΡΡ Π±Ρ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΈΠ· ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Π΅ΠΉ.
17). ΠΠ°ΠΊΠΎΠ²Ρ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΡ ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΊΠΈ Π½Π΅ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ?
ΠΡΠ»ΠΈ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ»ΠΈΡΠΊΠΎΠΌ ΠΌΠ°Π»Π°, ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ Π±ΡΠ΄Π΅Ρ ΡΠ»ΠΈΡΠΊΠΎΠΌ ΠΌΠ΅Π΄Π»Π΅Π½Π½ΡΠΌ, ΠΏΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ Π²Π΅ΡΠ° Π±ΡΠ΄ΡΡ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½ΡΡΡΡΡ Π½Π΅Π½Π°ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ. ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ, Π΅ΡΠ»ΠΈ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ»ΠΈΡΠΊΠΎΠΌ Π²Π΅Π»ΠΈΠΊΠ°, ΡΡΠΎ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΏΡΠΈΠ²Π΅ΡΡΠΈ ΠΊ ΡΠΎΠΌΡ, ΡΡΠΎ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ ΠΏΠΎΡΠ΅ΡΡ Π±ΡΠ΄Π΅Ρ Π±Π΅ΡΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΎΡΠ½ΠΎ ΠΏΡΡΠ³Π°ΡΡ Π²ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΡ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠΉ Π²Π΅ΡΠΎΠ². ΠΠΎΠ΄Π΅Π»Ρ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π½Π΅ ΡΠΎΠΉΡΠΈΡΡ Π² ΠΊΠ°ΠΊΠΎΠΉ-ΡΠΎ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠΊΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ Π΄Π°ΠΆΠ΅ ΠΎΡΠΊΠ»ΠΎΠ½ΠΈΡΡΡΡ ΠΎΡ ΠΌΠΈΠ½ΠΈΠΌΡΠΌΠ°, Π΅ΡΠ»ΠΈ Π΄Π°Π½Π½ΡΠ΅ ΡΠ»ΠΈΡΠΊΠΎΠΌ Ρ Π°ΠΎΡΠΈΡΠ½Ρ Π΄Π»Ρ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΠΈ.
18). ΠΠ±ΡΡΡΠ½ΠΈΡΠ΅ ΡΠ°Π·Π½ΠΈΡΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΠΏΠΎΡ ΠΎΠΉ, ΠΏΠ°ΠΊΠ΅ΡΠΎΠΌ (batch) ΠΈ ΠΈΡΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΠ΅ΠΉ.
- ΠΠΏΠΎΡ Π° β ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ ΠΏΡΠΎΡ ΠΎΠ΄ ΠΏΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ Π½Π°Π±ΠΎΡΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ , ΠΏΡΠ΅Π΄Π½Π°Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠΌΡ Π΄Π»Ρ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ.
- ΠΠ°ΠΊΠ΅Ρ. ΠΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄Π°ΡΠ° ΡΡΠ°Π·Ρ Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ Π½Π°Π±ΠΎΡΠ° Π΄Π°Π½Π½ΡΡ
Π² Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠ½Π½ΡΡ ΡΠ΅ΡΡ ΡΡΠ΅Π±ΡΠ΅Ρ ΡΠ»ΠΈΡΠΊΠΎΠΌ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π²ΡΡΠΈΡΠ»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, Π½Π°Π±ΠΎΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ
Π΄Π΅Π»ΠΈΡΡΡ Π½Π° ΠΏΠ°ΠΊΠ΅ΡΡ.
- ΠΡΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΡ β ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π·Π°ΠΏΡΡΠΊΠΎΠ² ΠΏΠ°ΠΊΠ΅ΡΠΎΠ² Π² ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠΉ ΡΠΏΠΎΡ
Π΅. ΠΡΠ»ΠΈ Ρ Π½Π°Ρ 50.000 ΡΡΡΠΎΠΊ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ
, Π° ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅Ρ ΠΏΠ°ΠΊΠ΅ΡΠ° ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ 1000 ΡΡΡΠΎΠΊ, Π² ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠΉ ΡΠΏΠΎΡ
Π΅ Π±ΡΠ΄Π΅Ρ Π·Π°ΠΏΡΡΠ΅Π½ΠΎ 50 ΠΈΡΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΠΉ.
19). ΠΠ°ΠΊΠΈΠ΅ ΡΡΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΡ Π²ΠΈΠ΄Π° ΡΠ»ΠΎΠ΅Π² ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡΡΡ Π² ΡΠ²Π΅ΡΡΠΎΡΠ½ΡΡ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠ½Π½ΡΡ ΡΠ΅ΡΡΡ ? ΠΠ°ΠΊ ΠΎΠ½ΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ ΡΠΎΡΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ?
Π’ΡΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΡ Π²ΠΈΠ΄Π° ΡΠ»ΠΎΠ΅Π², ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΠΌΡΡ Π² ΡΠ²Π΅ΡΡΠΎΡΠ½ΡΡ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠ½Π½ΡΡ ΡΠ΅ΡΡΡ β ΡΡΠΎ:
- Π‘Π²Π΅ΡΡΠΎΡΠ½ΡΠΉ ΡΠ»ΠΎΠΉ: ΡΠ»ΠΎΠΉ, Π²ΡΠΏΠΎΠ»Π½ΡΡΡΠΈΠΉ ΠΎΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΠ²Π΅ΡΡΠΊΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π΅Ρ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΎΠΊΠΎΠ½-ΠΊΠ°ΡΡΠΈΠ½ΠΎΠΊ, ΠΎΠ±ΠΎΠ±ΡΠ°Ρ ΠΈΠ·ΠΎΠ±ΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅.
- Π‘Π»ΠΎΠΉ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π°ΡΠΈΠΈ (ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ ReLU): ΠΏΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΠΈΡ Π² ΡΠ΅ΡΡ Π½Π΅Π»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΈ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ Π²ΡΠ΅ Π½Π΅Π³Π°ΡΠΈΠ²Π½ΡΠ΅ ΠΏΠΈΠΊΡΠ΅Π»ΠΈ ΠΊ Π½ΡΠ»Ρ. ΠΡΠ²ΠΎΠ΄ ΠΏΡΠ΅Π²ΡΠ°ΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π² ΠΈΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΊΠ°ΡΡΡ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°ΠΊΠΎΠ².
- Π‘Π»ΠΎΠΉ Π³ΡΡΠΏΠΏΠΈΡΠΎΠ²ΠΊΠΈ (pooling): ΠΎΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΠΎΠΊΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΡΠΎΠΊΡΠ°ΡΠ°Π΅Ρ ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΊΠ°ΡΡΡ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°ΠΊΠΎΠ².
Π‘Π²Π΅ΡΡΠΎΡΠ½Π°Ρ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠ½Π½Π°Ρ ΡΠ΅ΡΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ ΡΠΎΡΡΠΎΠΈΡ ΠΈΠ· Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠ²Π΅ΡΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ, Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ Π³ΡΡΠΏΠΏΠΈΡΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΠ»ΠΎΠ΅Π². ΠΠ° Π²ΡΠ΅ΠΌ ΡΡΠΈΠΌ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ ΠΈΠ»ΠΈ Π΄Π²Π° ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΡΠ²ΡΠ·Π½ΡΡ ΡΠ»ΠΎΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ»ΠΎΡ ΠΈΡΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ (dropout) Π΄Π»Ρ Π΄Π°Π»ΡΠ½Π΅ΠΉΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΎΠ±ΠΎΠ±ΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΈ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄Π½ΠΈΠΌ ΠΈΠ΄Π΅Ρ ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΡΠ²ΡΠ·Π½ΡΠΉ ΡΠ»ΠΎΠΉ.
20). Π§ΡΠΎ ΡΠ°ΠΊΠΎΠ΅ ΡΠ»ΠΎΠΉ ΠΈΡΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ (dropout), ΠΈ ΡΠ΅ΠΌ ΠΎΠ½ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡ?
Π‘Π»ΠΎΠΉ ΠΈΡΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΎΠΊΡΠ°ΡΠ°Π΅Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΠΈ, ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΎΡΠ²ΡΠ°ΡΠ°Ρ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠ½ΡΡ ΡΠΎ-Π°Π΄Π°ΠΏΡΠ°ΡΠΈΡ ΠΊ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΎΠ²ΠΎΡΠ½ΡΠΌ Π΄Π°Π½Π½ΡΠΌ. Π‘Π»ΠΎΠΉ ΠΈΡΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ»ΡΠΆΠΈΡ ΠΌΠ°ΡΠΊΠΎΠΉ, ΡΠ»ΡΡΠ°ΠΉΠ½ΡΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΎΡΠ²ΡΠ°ΡΠ°Ρ ΡΠ²ΡΠ·ΠΈ Ρ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΌΠΈ ΡΠ·Π»Π°ΠΌΠΈ. ΠΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠ»ΠΎΠ²Π°ΠΌΠΈ, Π² ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠ²ΠΈΠ½Π° Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΡΠ»ΠΎΡ ΠΈΡΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π±ΡΠ΄Π΅Ρ Π΄Π΅Π°ΠΊΡΠΈΠ²ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π°, ΡΡΠΎ Π·Π°ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠ½Ρ Π½Π΅ΡΡΠΈ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ, ΡΠ΅ΠΌ ΠΎΡΡΠ°Π²Π°Π»ΠΎΡΡ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅ Π΄Π΅Π°ΠΊΡΠΈΠ²ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠ½ΠΎΠ². ΠΠ½ΠΎΠ³Π΄Π° ΡΠ»ΠΎΠΈ ΠΈΡΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡΡΡ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅ ΡΠ»ΠΎΠ΅Π² ΠΌΠ°ΠΊΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π³ΡΡΠΏΠΏΠΈΡΠΎΠ²ΠΊΠΈ (max-pooling).
21). ΠΡΠ»ΠΈ Π³ΠΎΠ²ΠΎΡΠΈΡΡ ΡΠΏΡΠΎΡΠ΅Π½Π½ΠΎ ΠΈ Π½Π° ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΌ ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅, ΡΡΠΎ Π΄Π΅Π»Π°Π΅Ρ Π½Π΅Π΄Π°Π²Π½ΠΎ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π½Π½ΡΠΉ BERT Π»ΡΡΡΠ΅, ΡΠ΅ΠΌ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠ΅ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ NLP?
Π’ΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠ΅ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ NLP, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΠΏΠΎΠ·Π½Π°ΠΊΠΎΠΌΠΈΡΡΡΡ Ρ ΡΠ΅ΠΊΡΡΠΎΠΌ, ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°ΡΡ Π·Π°Π΄Π°ΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠΊΠ°Π·Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΠ»ΠΎΠ²Π° Π² ΠΏΡΠ΅Π΄Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ (Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΡΠ»ΠΎΠ²ΠΎ "dogs" Π² ΠΏΡΠ΅Π΄Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ "It's raining cats and ___"). ΠΡΡΠ³ΠΈΠ΅ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π΄ΠΎΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ°ΡΡΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠ΄ΡΡΠ΅Π΅ ΡΠ»ΠΎΠ²ΠΎ Π² ΠΏΡΠ΅Π΄Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΏΠΎ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΊΡΡΡ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅ Π½Π΅Π³ΠΎ. BERT ΡΠ»ΡΡΠ°ΠΉΠ½ΡΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ ΠΌΠ°ΡΠΊΠΈΡΡΠ΅Ρ ΡΠ»ΠΎΠ²ΠΎ Π² ΠΏΡΠ΅Π΄Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΈ Π·Π°ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Ρ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ ΡΡΠΎ ΡΠ»ΠΎΠ²ΠΎ, ΠΈΡΡ
ΠΎΠ΄Ρ ΠΈΠ· ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΊΡΡΠ° Π΄ΠΎ ΠΈ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅ Π½Π΅Π³ΠΎ β Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΡΠ»ΠΎΠ²ΠΎ "raining" Π² ΠΏΡΠ΅Π΄Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ "It's _____ cats and dogs".
ΠΡΠΎ Π·Π½Π°ΡΠΈΡ, ΡΡΠΎ BERT ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΡΡΠ²ΠΎΠΈΡΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅ Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΠ»ΠΎΠ²Π°ΠΌΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π½Π΅Π»ΡΠ·Ρ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠΊΠ°Π·Π°ΡΡ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΏΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠ΄ΡΡΠ΅ΠΌΡ (ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΏΠΎ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ΅ΠΌΡ) ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΊΡΡΡ. ΠΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΠΎ, BERT ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΠΌΠ½ΠΎΠΆΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ ΡΠ»ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ, ΡΠ°ΠΊΠΈΡ , ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ»ΠΎΠΈ ΠΊΠΎΠ΄ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ, Π½ΠΎ Π½Π° ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΌ ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ Π΅Π³ΠΎ ΡΡΠΏΠ΅Ρ ΠΎΠ±ΡΡΠ»ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΠΎΠΌ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅ΠΊΡΡΠ°.
22). Π§ΡΠΎ ΡΠ°ΠΊΠΎΠ΅ Β«Π Π°ΡΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΠΌΠ΅Π½ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ Π‘ΡΡΠ½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉΒ» (Named Entity Recognition, NER)?
NER, ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½Π°Ρ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΈΠ΄Π΅Π½ΡΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΡ ΡΡΡΠ½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ, Π²ΡΠ΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΡΠ½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΈΠ·Π²Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΡΠ½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ β ΡΡΠΎ ΠΏΠΎΠ΄Π·Π°Π΄Π°ΡΠ° ΠΈΠ·Π²Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ, Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π½Π°Ρ Π½Π° Π½Π°Ρ
ΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΡ ΠΈΠΌΠ΅Π½ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ
ΡΡΡΠ½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ Π² Π½Π΅ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠΌ ΡΠ΅ΠΊΡΡΠ΅ ΠΏΠΎ ΠΊΠ°ΡΠ΅Π³ΠΎΡΠΈΡΠΌ β ΡΠ°ΠΊΠΈΠΌ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΈΠΌΠ΅Π½Π°, ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ, Π»ΠΎΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ, ΡΡΠΌΠΌΡ Π΄Π΅Π½Π΅Π³, Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΈ Ρ.Π΄. NER ΠΏΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»ΠΈΡΡ ΡΠ»ΠΎΠ²Π°, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΏΠΈΡΡΡΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΊΠΎΠ²ΠΎ, Π½ΠΎ ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°ΡΡ ΡΠ°Π·Π½ΡΠ΅ Π²Π΅ΡΠΈ, ΠΈ ΠΊΠΎΡΡΠ΅ΠΊΡΠ½ΠΎ ΠΈΠ΄Π΅Π½ΡΠΈΡΠΈΡΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ ΡΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠ΄-ΡΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, "America" ΠΈ "Bank of America".
23). ΠΠ°ΠΌ Π΄Π°Π»ΠΈ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠΉ Π½Π°Π±ΠΎΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ ΡΠ²ΠΈΡΠΎΠ², ΠΈ Π²Π°ΡΠ° Π·Π°Π΄Π°ΡΠ° β ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠΊΠ°Π·Π°ΡΡ ΠΈΡ ΡΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ (ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½Π°Ρ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΡΡΠΈΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½Π°Ρ). ΠΠ±ΡΡΡΠ½ΠΈΡΠ΅, ΠΊΠ°ΠΊ Π±Ρ Π²Ρ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄Π²Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ .
ΠΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ ΡΠ²ΠΈΡΡ Π½Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½Ρ Ρ ΡΡΡΠ΅Π³Π°ΠΌΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡ Π²Π°ΠΆΠ½ΡΡ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ, ΠΈ, Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ, ΡΠΎΠ·Π΄Π°ΡΡ Π½Π°Π±ΠΎΡ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°ΠΊΠΎΠ², Π·Π°ΠΊΠΎΠ΄ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ ΡΠ½ΠΈΡΠ°ΡΠ½ΡΠΌ ΠΊΠΎΠ΄ΠΎΠΌ (one-hot encoding), Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΌ '1' Π±ΡΠ΄Π΅Ρ ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°ΡΡ Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠ΅ Ρ ΡΡΡΠ΅Π³Π°, Π° '0' β Π΅Π³ΠΎ ΠΎΡΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠ΅. Π’ΠΎ ΠΆΠ΅ ΡΠ°ΠΌΠΎΠ΅ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΡΠ΄Π΅Π»Π°ΡΡ Ρ ΡΠΈΠΌΠ²ΠΎΠ»Π°ΠΌΠΈ '@' (ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ Π²Π°ΠΆΠ½ΠΎ, ΠΊΠ°ΠΊΠΎΠΌΡ Π°ΠΊΠΊΠ°ΡΠ½ΡΡ Π°Π΄ΡΠ΅ΡΠΎΠ²Π°Π½ ΡΠ²ΠΈΡ). Π ΡΠ²ΠΈΡΠ°Ρ ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ ΡΠ°ΡΡΠΎ Π²ΡΡΡΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ ΡΠΎΠΊΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ (ΠΏΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ Π΅ΡΡΡ Π»ΠΈΠΌΠΈΡ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π° ΡΠΈΠΌΠ²ΠΎΠ»ΠΎΠ²), ΡΠ°ΠΊ ΡΡΠΎ Π² ΡΠ΅ΠΊΡΡΠ°Ρ Π½Π°Π²Π΅ΡΠ½ΡΠΊΠ° Π±ΡΠ΄Π΅Ρ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π½Π°ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΠΎ Π½Π΅ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎ Π·Π°ΠΏΠΈΡΠ°Π½Π½ΡΡ ΡΠ»ΠΎΠ², ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ΄Π΅ΡΡΡ Π²ΠΎΡΡΡΠ°Π½Π°Π²Π»ΠΈΠ²Π°ΡΡ. ΠΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ, ΡΠ°ΠΌΠΎ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π½Π΅ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎ Π½Π°ΠΏΠΈΡΠ°Π½Π½ΡΡ ΡΠ»ΠΎΠ² ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ ΠΏΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΡΡ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ: ΡΠ°Π·ΠΎΠ·Π»Π΅Π½Π½ΡΠ΅ Π»ΡΠ΄ΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ ΠΏΠΈΡΡΡ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅ Π½Π΅ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΡΠ½ΡΡ ΡΠ»ΠΎΠ².
Π£Π΄Π°Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠ½ΠΊΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ, Ρ
ΠΎΡΡ ΠΎΠ½ΠΎ ΠΈ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΡΠ°Π½Π΄Π°ΡΡΠ½ΡΠΌ Π΄Π»Ρ NLP, Π² Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠΌ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΡΠΎΠΏΡΡΡΠΈΡΡ, ΠΏΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ Π²ΠΎΡΠΊΠ»ΠΈΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ Π·Π½Π°ΠΊΠΈ, Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΡ, ΡΠΎΡΠΊΠΈ ΠΈ ΠΏΡ. ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π½Π΅ΡΡΠΈ Π²Π°ΠΆΠ½ΡΡ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ, Π² ΡΠΎΡΠ΅ΡΠ°Π½ΠΈΠΈ Ρ ΡΠ΅ΠΊΡΡΠΎΠΌ, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΌ ΠΎΠ½ΠΈ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡΡΡ. ΠΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΡΠΎΠ·Π΄Π°ΡΡ ΡΡΠΈ ΠΈΠ»ΠΈ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π΅ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΡΡΠΎΠ»Π±ΡΠΎΠ², Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ
Π±ΡΠ΄Π΅Ρ ΡΠΊΠ°Π·Π°Π½ΠΎ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π²ΠΎΡΠΊΠ»ΠΈΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ
Π·Π½Π°ΠΊΠΎΠ², Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ
Π·Π½Π°ΠΊΠΎΠ² ΠΈ ΡΠΎΡΠ΅ΠΊ. ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄Π°ΡΠ΅ΠΉ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ
Π² ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Ρ ΠΏΡΠ½ΠΊΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ ΡΠ±ΡΠ°ΡΡ ΠΈΠ· ΡΠ΅ΠΊΡΡΠ°.
ΠΠ°ΡΠ΅ΠΌ Π½ΡΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠΈ Π»Π΅ΠΌΠΌΠ°ΡΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ ΠΈ ΡΠΎΠΊΠ΅Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ ΡΠ΅ΠΊΡΡΠ°. Π ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Ρ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄Π°ΡΡ Π½Π΅ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΠΈΡΡΡΠΉ ΡΠ΅ΠΊΡΡ, Π½ΠΎ ΠΈ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ ΠΎ Ρ ΡΡΡΠ΅Π³Π°Ρ , '@', Π½Π΅ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎ Π½Π°ΠΏΠΈΡΠ°Π½Π½ΡΡ ΡΠ»ΠΎΠ²Π°Ρ ΠΈ ΠΏΡΠ½ΠΊΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ. ΠΡΠ΅ ΡΡΠΎ, Π²Π΅ΡΠΎΡΡΠ½ΠΎ, ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠΈΡ ΡΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠΊΠ°Π·Π°Π½ΠΈΠΉ.
24). ΠΠ°ΠΊ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΠΈΡΡ ΡΡ ΠΎΠ΄ΡΡΠ²ΠΎ Π΄Π²ΡΡ Π°Π±Π·Π°ΡΠ΅Π² ΡΠ΅ΠΊΡΡΠ°?
ΠΠ΅ΡΠ²ΡΠΉ ΡΠ°Π³ β ΡΡΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π²Π΅ΡΡΠΈ Π°Π±Π·Π°ΡΡ Π² ΡΠΈΡΠ»ΠΎΠ²ΡΡ ΡΠΎΡΠΌΡ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠΈΠ·Π°ΡΠΎΡΠ° β Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, "ΠΌΠ΅ΡΠΊΠ° ΡΠ»ΠΎΠ²" (bag of words) ΠΈΠ»ΠΈ TF/IDF. Π Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠΌ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ "ΠΌΠ΅ΡΠΎΠΊ ΡΠ»ΠΎΠ²" ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ Π»ΡΡΡΠ΅, ΠΏΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ Π½Π°Π±ΠΎΡ ΡΠ΅ΠΊΡΡΠΎΠ² ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌ Π½Π΅Π²Π΅Π»ΠΈΠΊ. ΠΡΠΎΠΌΠ΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΠΎΠ½ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π΄Π°ΡΡ Π»ΡΡΡΠ΅Π΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎ ΡΠ΅ΠΊΡΡΠ΅, Π²Π΅Π΄Ρ TF/IDF ΠΏΡΠ΅Π΄Π½Π°Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ ΠΏΡΠ΅ΠΈΠΌΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ Π΄Π»Ρ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Π΅ΠΉ.
ΠΠΎΡΠ»Π΅ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ Π΄Π»Ρ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡ ΠΎΠ΄ΡΡΠ²Π° ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π΄Π²ΡΠΌΡ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΡ ΠΊΠΎΡΠΈΠ½ΡΡΠ½ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΠ²ΠΊΠ»ΠΈΠ΄ΠΎΠ²ΠΎ ΡΠ°ΡΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π½ΠΈΠΌΠΈ.
25). Π Π½Π°Π±ΠΎΡΠ΅ ΠΈΠ· N Π΄ΠΎΠΊΡΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ ΡΠ»ΡΡΠ°ΠΉΠ½ΡΠΉ Π΄ΠΎΠΊΡΠΌΠ΅Π½Ρ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΡ T ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ². Π’Π΅ΡΠΌΠΈΠ½ 'hello' Π²ΡΡΡΠ΅ΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π² ΡΡΠΎΠΌ Π΄ΠΎΠΊΡΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ K ΡΠ°Π·. Π§Π΅ΠΌΡ ΡΠ°Π²Π½ΠΎ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ TF (Term Frequency) ΠΈ IDF (Inverted Document Frequency), Π΅ΡΠ»ΠΈ ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΠ½ 'hello' Π²ΡΡΡΠ΅ΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎ Π² ΡΡΠ΅ΡΠΈ Π²ΡΠ΅Ρ Π΄ΠΎΠΊΡΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ²?
Π€ΠΎΡΠΌΡΠ»Π° Π΄Π»Ρ Term Frequency = K/T, Π° ΡΠΎΡΠΌΡΠ»Π° Π΄Π»Ρ IDF β ΡΡΠΎ Π»ΠΎΠ³Π°ΡΠΈΡΠΌ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π° Π²ΡΠ΅Ρ Π΄ΠΎΠΊΡΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² ΠΊ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Ρ Π΄ΠΎΠΊΡΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ², ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠΈΡ ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΠ½ (ΡΠΎ Π΅ΡΡΡ, log(1/(1/3)) = log(3). ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ TF/IDF Π΄Π»Ρ ΡΠ»ΠΎΠ²Π° 'hello' Π±ΡΠ΄Π΅Ρ ΡΠ°Π²Π½ΠΎ K * log(3) / T.
26). Π‘ΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Π»ΠΈ ΡΠ½ΠΈΠ²Π΅ΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΉ Π½Π°Π±ΠΎΡ ΡΡΠΎΠΏ-ΡΠ»ΠΎΠ²? Π ΠΊΠ°ΠΊΠΈΡ ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ Π²Ρ Π±Ρ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠΈΠ»ΠΈ Π½Π°Π±ΠΎΡ ΡΡΠΎΠΏ-ΡΠ»ΠΎΠ², ΠΈ Π² ΠΊΠ°ΠΊΠΈΡ , Π½Π°ΠΎΠ±ΠΎΡΠΎΡ, ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡΠΈΠ»ΠΈ Π΅Π³ΠΎ?
Π Π±ΠΈΠ±Π»ΠΈΠΎΡΠ΅ΠΊΠ΅ NLTK Π½Π° Python'Π΅ Π·Π°Π΄Π°Π½ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΏΡΠΈΠ½ΡΡΡΠΉ Π½Π°Π±ΠΎΡ ΡΡΠΎΠΏ-ΡΠ»ΠΎΠ² (Π΄Π»Ρ Π°Π½Π³Π»ΠΈΠΉΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ·ΡΠΊΠ°), Π½ΠΎ Π² Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΡΠΏΠΈΡΠΎΠΊ ΡΡΠΎΠΏ-ΡΠ»ΠΎΠ² Π½ΡΠΆΠ½ΠΎ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠΈΡΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠΎΠΊΡΠ°ΡΠΈΡΡ, Π² Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΊΡΡΠ°. ΠΠ°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Π΄Π»Ρ ΡΠ²ΠΈΡΠΎΠ² Π½Π°Π±ΠΎΡ ΡΡΠΎΠΏ-ΡΠ»ΠΎΠ² ΠΏΡΠΈΠ΄Π΅ΡΡΡ ΡΠΎΠΊΡΠ°ΡΠΈΡΡ, ΠΏΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ Ρ Π½Π°Ρ Π½Π΅ ΡΠ°ΠΊ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅ΠΊΡΡΠ°. Π‘Π»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ, Π²Π°ΠΆΠ½Π°Ρ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½Π° Π½Π΅Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΌ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠΌ ΡΠΈΠΌΠ²ΠΎΠ»ΠΎΠ², ΠΈ ΡΠ΄Π°Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΡΠΎ ΠΌΡ ΠΏΠΎΡΡΠΈΡΠ°Π΅ΠΌ ΡΡΠΎΠΏ-ΡΠ»ΠΎΠ²Π°ΠΌΠΈ, ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΏΡΠΈΠ²Π΅ΡΡΠΈ ΠΊ ΠΏΠΎΡΠ΅ΡΠ΅ ΡΡΠΎΠΉ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ.
Π‘ Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠΉ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ, Π΅ΡΠ»ΠΈ ΠΌΡ ΠΈΠΌΠ΅Π΅ΠΌ Π΄Π΅Π»ΠΎ Ρ ΡΡΡΡΡΠ΅ΠΉ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΊΠΈΡ
ΡΠ°ΡΡΠΊΠ°Π·ΠΎΠ², ΠΌΡ ΠΌΠΎΠΆΠ΅ΠΌ Π·Π°Ρ
ΠΎΡΠ΅ΡΡ ΡΠ΄Π°Π»ΡΡΡ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅ ΡΡΠΎΠΏ-ΡΠ»ΠΎΠ², Π½Π΅ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π΄Π»Ρ ΡΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΠΈ ΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ, Π½ΠΎ ΠΈ Π΄Π»Ρ ΡΠΏΡΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π½Π°Ρ
ΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°Π·Π½ΠΈΡΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΡΠΈΠΌΠΈ ΡΠ°ΡΡΠΊΠ°Π·Π°ΠΌΠΈ, ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΡΠΉ ΠΈΠ· ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ
, Π²Π΅ΡΠΎΡΡΠ½ΠΎ, Π±ΡΠ΄Π΅Ρ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΡ ΠΌΠ½ΠΎΠΆΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΡΡΠΎΠΏ-ΡΠ»ΠΎΠ².
ΠΠ° ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΠΎΠ² Π²Π°ΠΌ ΡΠ΄Π°Π»ΠΎΡΡ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠΈΡΡ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎ? ΠΡΠΈ Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΡ ΠΊΠ°ΡΠ°ΡΡΡΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠΈ, Π°Π»Π³ΠΎΡΠΈΡΠΌΠΎΠ², Π³Π»ΡΠ±ΠΎΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, NLP, ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΠΈ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ β ΡΠ°ΠΊ ΡΡΠΎ ΠΎΠ½ΠΈ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Ρ ΠΏΠΎΡΠ»ΡΠΆΠΈΡΡ Ρ ΠΎΡΠΎΡΠΈΠΌ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΌ Π²Π°ΡΠ΅Π³ΠΎ Π·Π½Π°ΠΊΠΎΠΌΡΡΠ²Π° Ρ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΏΡΠΈΡΠΌΠΈ Data Science.
ΠΡΠ»ΠΈ Π²Ρ Π΅ΡΠ΅ Π½Π΅ ΡΠ΄Π΅Π»Π°Π»ΠΈ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ, ΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΡΠ΅ ΡΠ΅Π±Ρ Π½Π° ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ
26 Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΠ°Ρ
Ρ ΡΠΎΠ±Π΅ΡΠ΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ.